Διαλυοντας τον Χαρι (Deconstructing Harry, 1997)

Το σινεμά ανέκαθεν λειτουργούσε για τον Woody Allen περισσότερο ως ένα μέσο εξορκισμού των δαιμόνων του παρά ως μια αμιγής καλλιτεχνική έκφραση, με αναρίθμητες ψυχώσεις, εμμονές και νευρώσεις να έχουν σημαδέψει τις κατά καιρούς φιλμικές του δημιουργίες. Στο Διαλύοντας τον Χάρι τολμά μάλιστα να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα: Με ευθύτερο από ποτέ άλλοτε τρόπο, αποδίδει τα στοιχεία αυτά σε έναν χαρακτήρα, του οποίου η προσωπικότητα ελάχιστα διαφέρει από όλα όσα γνωρίζουμε για τον ίδιο. Είναι ο Harry Block ο Woody Allen; Ο ίδιος το αρνείται. Παρ` όλ` αυτά ο ρόλος του σεξομανή, νευρωτικού, ταλαντούχου καλλιτέχνη που καταπίνει τόνους από χάπια, ειρωνεύεται τον Εβραϊσμό παρ` ότι Εβραίος και χρησιμοποιεί το χιούμορ ως μηχανισμό άμυνας κυρίως απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό, προσωποποιεί την ιδέα που έχουμε για τον σκηνοθέτη μέσα από τα έργα, τις συνεντεύξεις και την προσωπική του ζωή.

Πέρα όμως από μια ιδιάζουσα και παραμορφωμένη αυτοβιογραφία, η ταινία αποτελεί –μαζί με την Ακαταμαχητη Αφροδιτη- μια από τα πιο έξυπνες και αναζωογονητικές δημιουργίες του Allen της τελευταίας δεκαετίας: Ο Harry είναι ένας διάσημος συγγραφέας που εκμεταλλεύεται τις ανισόρροπες καταστάσεις της προσωπικής του ζωής για να γράψει μυθιστορήματα. «Είμαι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά στη ζωή, μπορεί όμως στην τέχνη» όπως εξομολογείται στον ψυχολόγο του, όμως αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί να αντικρίσει κατάματα το χάος και τον πόνο που έχει προκαλέσει στο κοντινό του περιβάλλον. Συμψηφίζοντας τους δύο κόσμους ύπαρξης του Harry -τόσο αυτόν της πραγματικότητας όσο και εκείνον των έργων του- , ο Allen δημιουργεί μια πληθώρα χαρακτήρων σε μια συρραφή από ιστορίες που σταδιακά συνθέτουν την ολοκληρωμένη εικόνα του κεντρικού ήρωα. Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι πρωταγωνιστές της ζωής του Harry διαθέτουν διπλή εκπροσώπηση στο φιλμ – για παράδειγμα η Kirstie Alley υποδύεται την πρώην γυναίκα του και η Demi Moore τον αντίστοιχο μυθιστορηματικό ρόλο, ενώ ο ίδιος ο Harry (Woody Allen) εμφανίζεται και με τις μορφές των Richard Benjamin και Stanley Tucci. Για την ακρίβεια, υπάρχουν πάνω από 80 ομιλούντες ρόλοι στο φιλμ, παρ` όλ` αυτά η κατανοητή και απλή ανάπτυξη της σεναριακής ιδέας στο πανί αποκλείει κάθε πιθανότητα σύγχυσης του θεατή. Με διαλόγους εξόχως απολαυστικούς και καυστικούς, τις υπαρξιακές ανησυχίες και τον αυτοσαρκασμό να εκπέμπονται με ντελιριακό τρόπο από τις διάφορες περσόνες του κεντρικού χαρακτήρα, και ένα χιούμορ που είχαμε καιρό να δούμε τόσο μαύρο σε ταινία του Allen, το Διαλύοντας τον Χάρι βρίσκει τον τρόπο να σταθεί επάξιος απόγονος ενός Νευρικου Εραστη ή ενός Πορφυρού Ρόδου του Καΐρου, χωρίς ωστόσο να φτάνει την καλλιτεχνική τους μεγαλοπρέπεια. Και για να μην παρεξηγηθώ από τους αμέτρητους οπαδούς του σκηνοθέτη, ξανατονίζω το «απόγονος»…

[I prefer onions...]


- ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ… Harry Block (Woody Allen): «Ας πούμε, ο πρόεδρος σκέφτεται να πηδήξει κάθε γυναίκα που συναντά; Ω συγγνώμη, κακό παράδειγμα…»

- ΟΛΑ ΣΕ ΘΥΜΙΖΟΥΝ… μα περισσότερο οι απολαυστικές σκηνές της καθόδου στην Κόλαση, της επίσκεψης του Χάρου, του «φλουταρισμένου» Robin Williams και της τυφλής γιαγιάς, οι απίστευτα καυστικές ατάκες και η συρραφή σουρεαλιστικών στιγμιοτύπων σε ένα πρωτότυπο αφηγηματικό παζλ.

- ΕΝΑΣ ΚΟΜΠΟΣ Η ΧΑΡΑ ΜΟΥ… μιας και με μία ταινία το χρόνο, είναι απόλυτα λογικό να αποκτήσει κανείς… writer`s block - όπως ο Harry του φιλμ. Αποτέλεσμα, μετριότητες τύπου Η Καταρα του πρασινου Σκορπιου και Hollywood Ending, που δεν αρμόζουν στην προϊστορία ενός μεγάλου δημιουργού.


- ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ… εμπνευσμένο, ασεβές και ανά φάσεις ξεκαρδιστικό >>  (8/10)