Brazil (1985)

Μια απο τις σημαντικοτερες δημιουργιες στην ιστορια του κινηματογραφου.

-ΟΠΩΣ ΛΕΜΕ ΤΕΧΝΗ: Αν η πενα του Οργουελ εγραφε καρε αντι για λεξεις, θα δημιουργουσε το Μπραζιλ. Αν η «Δικη» του Καφκα εσταζε απο τις σελιδες της εικονες, το παζλ τους θα συνεθετε το Μπραζιλ. Μπραζιλ… Το ονομα που ξεπηδησε απο το τραγουδι του Xavier Cugat «Aquarela do Brasil» που εγινε επιτυχια τη δεκαετια του ’30, εμελλε να χαραχθει βαθια στο σωμα του παγκοσμιου κινηματογραφου ως κατι πολυ ανωτερο απο εναν τιτλο, ως μια συλληψη περα απο τα ορια μιας καλλιτεχνικης δημιουργιας. Τα 142 λεπτα του -που συρρικνωθηκαν σε 131 για την Αμερικανικη εκδοση-, ειναι ενα καταφυγιο ονειρων μεσα σε εναν κοσμο απο εφιαλτες, η κραυγη που θρυμματιζει την αφορητη σιωπη των παραδομενων συνειδησεων, η ανθιση του διαφορετικου στα σπλαχνα της αποικιλτης αχρωμιας της πανομοιοτητας , ειναι η ιδια η ζωη που στηνει τον αλεγρο της χορο γυρω απο το κουφαρι της καταπιεσης, του ολοκληρωτισμου, της επιπεδωσης της προσωπικοτητας.

-1984 ΚΑΙ ΜΙΣΟ: «8:49 π.μ., καποτε στον 20ο αιωνα». Οι πρωτες λεξεις ενος προφητικου οραματος που δεν απεχει πολυ απο τη μικρογραφια της συγχρονης καπιταλιστικης πραγματικοτητας. Ενα ζωυφιο (bug, τι συμβολισμος…) μεσα στον υπολογιστη οδηγει εναν αθωο στο θανατο, ομως το συστημα να ‘ναι καλα, δεν κανει ποτε λαθη. Διαμερισματα κουτια, συνοικιες ονοματισμενες με κωδικους, αριθμημενα μενου εστιατοριων, στενα γραφεια με μισα τραπεζια, χαρτομανι και ψηφια ταΐζουν τη μηχανη της εξουσιας, ενω το Υπουργειο Πληροφοριων ως αλλος Μεγαλος Αδελφος συστηνει: «Η υπονοια γεννα εμπιστοσυνη. Μην υποπτευεσαι εναν φιλο… κατεδωσε τον…» Διολου τυχαια ο Gilliam σκοπευε αρχικα να βαφτισει το εργο του 1984 1/2.

-ΙΕΡΟΣΥΛΙΑ: Η τελικη «θυσια» του πρωταγωνιστη στο βωμο των ιδανικων του –που ευτυχως κατορθωσε να διατηρησει ο Gilliam παρα τις αντιθετες αξιωσεις των μεγαλοπαραγωγων-, αποτελει ενα απο τα συγκλονιστικοτερα και συμβολικοτερα φιλμικα κλεισιματα, σε μια ταινια οροσημο της δεκαετιας του ’80 που οχι απλα ξαναδωσε πνοη, αλλα αναδομησε τις βασεις του φανταστικου σινεμα. “He’s got away from us, Jack.” – “You’re right, Mr. Felpman, he’s gone”… Το να σταθει κανεις στεγνα στις ερμηνειες, τη σκηνοθεσια, το μαυρο παϊθον-ικο χιουμορ, τη φωτογραφια και τα υπολοιπα τεχνικα χαρακτηριστικα, απλα υποβιβαζει το μεγαλειο αυτου του αριστουργηματος τεχνης. Εξαλλου, τα ονειρα δεν αξιολογουνται, βιωνονται.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: Ο υπογραφων θεωρει το Μπραζιλ (μαζι με τον Citizen Kane - Πολιτης Κεην) μνημειο στο οποιο δεν αρμοζει συγκριτικη βαθμολογηση. Αλλα αν επιμενετε, 11/10.