4/3/11

Catfish (2010)

σκηνοθεσία: Ariel Schulman , Henry Joost
πρωταγωνιστούν: Nev Schulman, Angela Wesselman-Pierce, Ariel Schulman

Στα τέλη του 2007, δύο ερασιτέχνες σκηνοθέτες ξεκινούν να μαγνητοσκοπούν τη γνωριμία του αδερφού του ενός, Nev, με μια κοπέλα μέσω facebook. Κανείς τους όμως δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι η καταγραφή τους θα είχε μια τόσο αναπάντεχη κατάληξη.



H σκοτεινή πλευρά της κοινωνικής δικτύωσης, όπου ο καθένας μπορεί να υποδυθεί τον οποιοδήποτε. Το ντοκιμαντέρ των νεαρών Schulman και Joost που γνώρισε θερμότατης υποδοχής στο φεστιβάλ του Sundance, καταγράφει μια πραγματικότητα την οποία σίγουρα έχουμε βιώσει ή έχουμε ακούσει να βιώνουν πρόσωπα του περιβάλλοντός μας, με έναν όμορφο στην απλότητά του, μα ταυτόχρονα και αναπάντεχο θριλερικό τρόπο. Το μόνο που διαταράσσει τα απλά πλάνα τους είναι κάποια μοντάζ από screenshots του facebook και του google maps, χωρίς ωστόσο αυτά να επιδρούν στην αίσθηση του ρεαλιστικού. Ξεκινώντας ως μια ιστορία αγάπης, η καταγραφή μεταλλάσσεται σε θρίλερ, για να καταλήξει σαν μια αποτύπωση της ανθρώπινης δυστυχίας, της απομόνωσης, της ανάγκης για επικοινωνία, χωρίς ωστόσο να κρίνει τα πρόσωπα που την απαρτίζουν, χωρίς να τα εξιλεώνει με άλλοθι, χωρίς να εκλογικεύει τις πράξεις τους. Η διαδικασία αυτή αφήνεται στα χέρια του θεατή και ξέχωρα των ατόφιων κινηματογραφικών στοιχείων που το ανυψώνουν από το σωρό, αυτή είναι η στοιχειώδης διαφορά του ντοκιμαντέρ από αντίστοιχα του είδους του. Ακόμα και ο κεντρικός πρωταγωνιστής και αφηγητής, το θύμα της ιστορίας, δεν έχει τον τελικό λόγο.

Η τελική έκβαση της ιστορίας δεν φέρει κάποια τεράστια έκπληξη, δεν διαθέτει το τεράστιο twist που υπονοούν τα (ηλιθιωδώς παραπλανητικά) διαφημιστικά trailer του φιλμ. Όσο όμως και αν είσαι σίγουρος για την τελική έκβαση, δεν σε αφήνει να την αφήσεις ούτε λεπτό, όχι μόνο για να δεις τον τρόπο της αποκάλυψης αλλά επειδή η πορεία ως εκεί είναι τόσο εντυπωσιακά και ανεξήγητα εθιστική. Συνεπώς δεν μπορώ να το καταλογίσω στα αρνητικά του φιλμ. Για τη ακρίβεια, δεν μπορώ παρά να του καταλογίσω μόνο θετικά, από τη στιγμή που κατάφερε να μου κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον παρά το γεγονός ότι είχα αντιληφθεί την τελική έκβαση από τα πρώτα 20 λεπτά παρακολούθησης. Spoiler: Μπορεί κάποιοι να περιμένουν ένα αιματοβαμμένο φινάλε ακέφαλων σωμάτων ή κάποιας Blair Witch κρυμμένης σε κάποια σκοτεινή γωνιά, ωστόσο είμαι σίγουρος ότι ακόμα και αυτοί θα αποζημιωθούν με τη βαθιά ανθρώπινη διάσταση του τελευταίου μέρους.

Τον τελευταίο καιρό έχουμε κατακλυστεί από ταινίες φαντασίας με ντοκιμαντερίστικη γραφή (mockumentaries όπως το The 4th Kind και το Paranormal Activity), φτάνοντας σε σημείο να αμφισβητούμε τη γνησιότητα κάθε εγχειρήματος που μοιάζει στοιχειωδώς ύποπτο. Ύποπτη στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρήθηκε η καταγραφή κάποιων συνομιλιών-κλειδιά, η παρουσία δηλαδή της κάμερας σε στιγμές σημαντικές για την εξέλιξη της ιστορίας, κάνοντάς πολλούς να θεωρούν ότι το ντοκιμαντέρ είναι μια φάρσα - όσο και αν οι δημιουργοί υποστηρίζουν ότι κανένα από τα στοιχεία της ταινίας δεν είναι φτιαχτό ή προσποιητό. Από πλευράς μου, είμαι σίγουρος ότι οι πρωταγωνιστές είχαν τις υποψίες τους προτού τις επαληθεύσουν εκ του σύνεγγυς, απλά προτίμησαν να τις αποκρύψουν από το κοινό έστω και αν τις είχαν βιντεοσκοπήσει. Τίποτα το μεμπτό, από τη στιγμή που ακόμα και στα ντοκιμαντέρ το μοντάζ αποτελεί στοιχείο που εξυπηρετεί την εξιστόρηση και δρα ως καταλύτης στην απόλαυση του θεατή, αρκεί να μην διαστρεβλώνει την αλήθεια που καλείται να παρουσιάσει.

Τα δάκρυα της Angela.

Για όσους γλυκαθούν και θελήσουν να δουν κάτι αντίστοιχα δυνατό και συναρπαστικό, προτείνω το Capturing the Friedmans του Andrew Jarecki. Ένα ντοκιμαντέρ-καταγραφή της αποσύνθεσης των οικογενειακών δεσμών μιας οικογένειας, της οποίας ο πατέρας θα κατηγορηθεί και θα καταδικαστεί για παιδεραστία.

Τη συνιστώ σε όλους, ακόμα και σε όσους δε συνηθίζουν να βλέπουν ντοκιμαντέρ. Πόσο μάλλον αν έχουν λογαριασμό στο facebook.

Περνά σαν νερό. Το πολύ να το σταματήσετε μία φορά στην αρχή και αυτό για την ανάγκη σας.

9/10


0 ΣΧΟΛΙΑ:

ΠΕΣ ΚΑΤΙ ΚΙ ΕΣΥ…